Âm thanh vòm là gì? Nguyên lý hoạt động của loa thanh tạo ra âm thanh vòm

Bạn là một người đam mê âm nhạc, ắt hẳn đã từng nghe qua ‘âm thanh vòm’. Nhưng bạn không hiểu rõ nó là gì? Vậy cùng theo dõi bài viết của chúng tôi để tìm hiểu về nó

Nếu bạn là một người đam mê âm nhạc, thích tìm hiểu những loại âm thanh thì chắc hẳn đã từng nghe qua “âm thanh vòm”. Tuy nhiên, bạn lại không thể hiểu rõ định nghĩa âm thanh vòm là gì. Vậy hãy theo dõi ngay bài viết dưới đây, chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn thông tin về âm thanh vòm là gì? Loa thanh tạo ra âm thanh vòm như thế nào?

Âm thanh vòm là gì?

• Âm thanh vòm (Surround Sound) là một hệ thống loa đươc tích hợp kỹ thuật làm tăng độ trung thực và độ sâu của âm thanh, nhằm tái tạo không gian âm thanh, đem đến cho người nghe nhiều kênh âm thanh đa dạng, giúp người nghe có trải nghiệm âm thanh tốt nhất, chân thực nhất.
• Âm thanh vòm thường được sử dụng ở các rạp chiếu phim bạn hay đi bởi nó mang làm cảm giác âm thanh sống động, cho người nghe như hòa mình vào trong từng thước phim. Vậy nên bạn có thể bắt gặp nó một cách dễ dàng.  
• Âm thanh vòm được sử dụng lần đầu tiên năm 1940 cho bộ phim hoạt hình Fantasia của xưởng phim Disney. Walt Disney đã tạo ra một chú ong trong vở nhạc kịch Fantasia của mình nhờ vào cảm hứng từ vở nhạc kịch Flight of the Bumblebee của Nikolai Rimsky-Korsakov, tạo ra cảm giác chân thực khi nghe như thể nó đang bay trong tất cả phần của rạp.

Cơ chế hoạt động của âm thanh vòm

Có nhiều cách để tạo ra âm thanh vòm:

Cách 1: Sử dụng kỹ thuật ghi âm thanh vòm

Với âm thanh stereo hay các thiết bị chuyên dụng, âm thanh được phát ra sẽ được ghi âm rõ nét từ trái sang phải hoặc từ phải sang trái, giúp bạn cảm nhận được rõ vị trí phát ra âm thanh. Ví dụ: Một người nghệ sĩ thổi sáo bên phải của bạn, một nhạc công đánh ghi ta bên trái của bạn, một người nghệ sĩ đứng ở giữa sân khấu biểu diễn..

Cách 2: Xử lý âm thanh bằng phương pháp bản địa hóa âm thanh 

Sử dụng tai nghe để mô phỏng trường âm thanh hai chiều (2D).

Cách 3: Dựa trên nguyên lý Huygens – Fresnel

Nhờ nguyên lý Huygens, các mặt trước của sóng trường âm thanh được tái tạo lại dưới dạng “ảnh ba chiều âm thanh” bằng hình thức tổng hợp trường sóng (WFS). Từ đó, tái tạo âm thanh chính xác, đem đến cho bạn trải nghiệm âm thanh tuyệt vời.

Cách 4: Sử dụng ba Micro

Micro phía trước, Micro bên hông và Micro phía sau, còn được gọi là ghi âm kép (Double MS)

Ứng dụng của âm thanh vòm 

• Âm thanh vòm giúp tạo ra môi trường âm thanh cho mọi mục đích. Do đó, ngoài các ứng dụng cho phim điện ảnh và nhạc phim, kỹ thuật âm thanh đa kênh có thể được sử dụng để tái tạo nhiều nội dung khác nhau như âm nhạc, ngôn ngữ, âm thanh của thiên nhiên,…
• Một buổi biểu diễn trực tiếp có thể sử dụng kỹ thuật đa kênh trong một buổi hòa nhạc ngoài trời, một buổi biểu diễn âm nhạc hay để tái tạo sóng trong phim. Các kỹ thuật cụ thể được điều chỉnh cho rạp hát, phim hoặc chiếu tại nhà.

• Một nội dung điện ảnh được tường thuật lại một cách nâng cao nhờ các kỹ thuật đa kênh. Ví dụ: Lời thoại của các nhân vật trong phim nhưng cũng có thể áp dụng cho các vở kịch được trình diễn trong rạp hát, hội nghị,…
• Ngày nay, âm thanh vòm còn được sử dụng để ứng dụng tích hợp vào các thiết bị công nghệ âm thanh trên tivi, điện thoại,… 
• Đồng thời, âm thanh vòm cũng được ứng dụng vào giáo dục, phục vụ cho mục đích giảng dạy. Các mục đích sử dụng khác bao gồm âm thanh trong trò chơi điện tử, loa trong máy tính và các nền tảng khác.

Một số hệ thống loa sử dụng âm thanh vòm

Hệ thống âm thanh 2.1

Hệ thống âm thanh 2.1 bao gồm: 2 loa vệ tinh và 1 loa sub có tác dụng xử lý âm trầm (âm bass), tiếng bass sẽ được tách riêng ở cục sub này. Từ đó, tạo ra âm bass nổi hơn, chất lượng hơn, cải thiện âm thanh tốt nhất. Chính vì vậy, nếu bạn muốn sắm một em loa để nghe nhạc thường ngày thì dàn loa 2.1 chắc chắn sẽ là một sự lựa chọn lý tưởng nhé!

Tuy nhiên, hệ thống âm thanh 2.1 không thể tạo ra âm thanh vòm quá hay mà chỉ là dạng stereo nên không thể so với các dàn karaoke gia đình.

Hệ thống âm thanh vòm 5.1

Dàn âm thanh 5.1 gồm có: 6 kênh âm thanh, trong đó có 5 loa vệ tinh và 1 loa sub, đảm nhiệm các chức năng sau:

• 1 loa trung tâm – Center: Là loa chính, tái tạo âm thanh và phát ra lời thoại, giọng hát của nhân vật.
• 2 loa trước – Front: Phát ra âm thanh ở 2 bên trái và phải, kết hợp cùng loa trung tâm, tạo ra âm thanh cơ bản.
• 2 loa vòng – Surround: Có tác dụng hỗ trợ tái tạo độ sinh động của âm thanh như tiếng chim hót, bước chân, vỗ tay.
• 1 loa siêu trầm – Sub: Đảm nhiệm việc phát ra âm thanh có tần số từ 20 – 200 Hz.